İştirak Nafakası

İştirak nafakası, aile hukukunda önemli bir yere sahip olan ve çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için ödenen bir tür destek ödemesidir.

Ülkemiz kanunlarında boşanan çiftlerin ve ortak çocuklarının boşanmadan sonra da ekonomik durumlarının stabil kalabilmesi için nafaka türleri bulunmaktadır. Bu nafakalardan birisi de ortak çocuklar için ödenen iştirak nafakası olmaktadır.

İştirak Nafakası Nedir? 

İştirak nafakası boşanmanın gerçekleşmesinden sonra ortak çocuk ya da çocukların sağlık, eğitim, barınma ya da bakım gibi masraflanın bir kısmının velayeti almayan ebeveyn tarafından karşılanması için ödenen bir nafaka türü olmaktadır.  

İştirak nafakasını diğer nafaka türlerinden ayıran en önemli özelliği ise evliliklerin sadece boşanma sebebiyle değil aynı zamanda evliliğin butlanı sebebiyle sona ermesi durumunda da talep edilebilmesidir. 

İştirak Nafakasını Kimler Talep Edebilir? 

İştirak nafakası Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup en temel manada çocuğun velayetini alan kişiye ödenen bir nafaka türüdür. Ayrıca aynı kanunda iştirak nafakası alabilecek diğer kişiler şu şekilde sıralanmıştır.

• Ortak çocuğa ya da çocuklara fiilen bakan anne ya da baba,
• Ayırt etme yetisi olmayan çocuk için gerekli görülmesi durumunda atanan kayyum ya da vasi,
• Boşanma davası devam ederken çocukların velayetini alacak olan taraf talepte bulunmamasına rağmen mahkeme iştirak nafakasına karar verebilir. 

İştirak Nafakasının Koşulları Nelerdir? 

İştirak nafakası ödemekle yükümlü olan tarafın maddi gücü ödenecek nafaka miktarını belirlemektedir. Ayrıca nafaka miktarında sosyal durum da göz önüne alınmaktadır.

İştirak nafakasına karar verilebilmesi için velayeti alan tarafın talepte bulunulmasına gerek bulunmamaktadır. Çünkü çocuğun menfaati her şeyin üzerinde olmaktadır. Bu sebeple de mahkeme resen karar verebilir.

İştirak nafakası talebi dava sürecinde yapılabileceği gibi dava kararı kesinleştikten sonra da mahkemeye iştirak nafakası için başvuru yapılabilir.

İştirak nafakasının ödenmesi için tarafların resmen boşanma koşulu bulunmamaktadır. Eğer çift resmi olarak evli olmasına rağmen ayrı yaşıyor ise de iştirak nafakasına başvurabilir.

İştirak Nafakası Miktarı Nasıl Belirlenir? 

İştirak nafakasının miktarı hakim takdirine bağlı olarak belirlenmektedir. Ancak hakimin göz önüne aldığı bazı noktalar bulunmaktadır. Bu önemli noktaları şunlardır.

• İştirak nafakası yükümlüsünün mali durumu,
• Boşanma öncesinde çocuğun sosyal ve eğitim hayatı,
• Çocuğun yaşı,
• Eğitim düzeyi,
• Çocuğun ihtiyaçları,
• Çocuk sayısı,

İştirak Nafakasına Konu Edilecek Giderler 

İştirak nafakasının miktarı belirlenirken çocuğun ya da çocukların ihtiyaçları göz önüne alınarak belirlenmektedir. Eğer ortak çocuk sayısı birden fazla ise o zaman iştirak nafakasının miktarı her çocuk için ayrı ayrı belirlenmektedir. İştirak nafakası belirlenirken göz önüne alınacak gider kalemleri ise şunlar olmaktadır.

Eğitim Giderleri 

Eğitim giderleri içerisinde çocukların okul aidatlarından servis ücretlerine, etüt ücretlerinden kurslarına kadar birçok farklı başlık bulunmaktadır.

Yiyecek Giderleri 

Çocukların fiziksel gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için gerekli olan gıdanın alınması sırasında oluşan giderlerin toplamı.

Barınma Giderleri 

Çocukların velayeti alan ebeveyni ile birlikte oturmuş olduğu evin giderleri bu başlık altında değerlendirilmektedir. 

Sağlık Giderleri 

Çocukların hastalanmaları durumunda gördükleri tedavilerin, doktor kontrollerinin ve varsa sürekli olarak almak zorunda oldukları ilaçların toplam giderleri olmaktadır.

İştirak Nafakası Ne Zaman Kadar Ödenir?

İştirak nafakası şartların değişmemesi durumunda çocuk ya da çocuklar reşit olana kadar devam etmektedir. Çocuk reşit olduğu zaman ise iştirak nafakası yükümlülüğü kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. 

İştirak nafakasının kendiliğinden son bulmasını sağlayan bir diğer neden ise nafaka yükümlüsünün  ölümüdür. 

İştirak nafakası yükümlülüğünün sona ermesine neden olan bir diğer etmen ise velayetin el değiştirmesidir. 

Son olarak kanunların belli yaştaki çocukların evliliklerine izin vermesinden dolayı reşit olmadan önce çocuğun evlenmesi durumunda da nafaka yükümlülüğü ortadan kalkmaktadır.

İştirak Nafakası Ödenmediği Takdirde Ne Yapılması Gerekir? 

İştirak nafakasının ödenmemesi durumunda icra takibinin başlatılması gerekmektedir. İcra takibi içerisinde bazı prosedürler son bulduktan sonra nafaka yükümlüsünün üzerinde kayıtlı olan araç ya da taşınmazların üzerine haciz konulmaktadır. Nafaka alacakları birinci sıradaki alacaklardan birisi olduğu için üzerine haciz konulan malın satılması ile nafaka alacağı ödenmiş olur.

Eğer borcunu ödemeyen nafaka yükümlüsü hakkında icra başlatılmasına rağmen borç ödenmezse o zaman 3 aylık tazyik hapsi istemi ile dava açılabilir.

Nafakadan Mahsup Edilmeyen Ödemeler 

İştirak nafakası ödenirken bazı noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Aksi halde nafaka yükümlüsü nafakayı ödemiş olmasına rağmen karşı taraf yeniden ödenmesini talep edebilir. Bu noktaların başında hakimin karar kılmış olduğu nafaka miktarının tam olarak ödenmiş olması bulunmaktadır. Eğer nafaka yükümlüsü hakimin verdiği nafaka miktarını parça parça ödemiş ise o zaman nafaka alacaklısı ödenmiş iştirak nafakalarını yeniden talep edebilir. Bunun yanında nafaka yükümlüsünün nafakanın dışında vermiş olduğu paraları iştirak nafakasından kesebileceğini düşünmesi yanlış olacaktır. Çünkü Yargıtay kararları içerisinde nafakanın ödenmiş sayılabilmesi için mahkeme tarafından kararlaştırılan tarihte ve miktarda belirlenen banka hesabına yatırılması gerekmektedir.

İştirak Nafakasının İptali Davası 

İştirak nafakasının kaldırılması davasının açılabilmesi için nafaka ödenen çocuğun 18 yaşından büyük olması ve eğitim hayatı devam ettiği için nafaka almaya devam etmesi gerekmektedir. Eğer söz konusu olan çocuğun eğitim hayatı bitmiş ise o zaman nafaka yükümlüsü dava açarak iştirak nafakasının iptalini isteyebilir.

İştirak Nafakası Artırım Davası 

Zaman içerisinde çocuğun büyümesi ve masraflarının artmasının yanı sıra enflasyon sebebiyle alım gücünün düşmesi sebebiyle velayeti alan taraf iştirak nafakası artırımı davası açabilir.

Sık Sorulan Sorular

Hukuki Konularda Danışmak İçin Bize Ulaşın

Merak ettiğiniz hukuki durumlarla ilgili bize ulaşabilirsiniz.

AVUKATA SOR