Nafaka ödenmezse, hayatın dengesi altüst olur ve pek çok sorunun başlangıcıyla yüzleşmek kaçınılmaz hale gelir
Evli çiftlerin boşanmasından sonra gerek ortak çocukların gerekse de boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek olan tarafın korunması için nafaka sistemi Türk Medeni Hukukumuzda yer almaktadır. Nafaka kararının çıkabilmesi için gerekli şartların oluşması gerekmektedir. Bu şartlara uygunluk söz konusu olduğunda ise mahkeme nafaka miktarını belirleyerek nafakaya karar verebilmektedir. Diğer bir yandan anlaşmalı boşanma davalarında tarafların kendileri arasında hazırladıkları boşanma protokolünde nafakaya diledikleri gibi karar verme serbestisi de bulunmaktadır. Ancak protokolde yer alan maddelerin icra edilebilir olması gerekmektedir. Aksi olması durumunda mahkeme söz konusu olan maddeleri onaylamayacaktır.
Nafaka Ödenmezse Nereye Başvurulur?
Nafaka çocukların ya da eşin mağdur olmaması sebebiyle aylık olarak ödenen bir aylıktır. Mahkeme kararı ile nafaka ödenmesine karar verildiği için de yasal yükümlülük doğurmaktadır. Bu sebeple de nafakanın ödenmemesinin yaptırımları bulunmaktadır. Genel kural olarak nafakanın ödenmemesi durumunda icra işlemi başlatılmaktadır.
Tedbir Nafakasının Ödenmemesi Durumunda
Dava sürecinde yoksulluğa düşen eşin mağduriyetinin giderilmesi için verilen tedbir nafakasının ödenmemesi durumunda onaylı duruşma zaptı ile birlikte icra dairesine başvurulması ve icra takibinin başlatılması gerekmektedir. İcra takibinin başlatılmasına rağmen ödemenin gerçekleşmemesi durumunda ise ikinci basamak olarak şikayet talebi ile icra ceza mahkemesine başvurulması gerekmektedir. Bu talepte nafaka yükümlüsünün yükümlülüğünü yerine getirmemesi sebebiyle 3 aya kadar varan tazyik hapsi cezası isteyebilmektedir.
İştirak ya da Yoksulluk Nafakasının Ödenmemesi Durumunda
İştirak ya da yoksulluk nafakasını nafaka yükümlüsü tarafından ödenmemesi durumunda da icra takibi başlatma hakkı bulunmaktadır. Bunun için nafaka alacaklısının onaylı ilamla birlikte icra dairesine başvurması gerekir. Bu sayede ilamlı icra takibi başlar. İlamlı icra takibinin sonucu alınamaz ise o zaman nafaka alacaklısı icra mahkemesine başvurarak nafakanın ödenmemesi sebebiyle tazyik hapsi isteminde bulunabilir.
Nafaka Alacağının İcra Takibi İle Tahsil Edilebilmesi İçin Gerekli Olan Şartlar
- Öncelikle nafakanın ödenmesine dair kararın yerel mahkemede kesinleşmiş olması gerekmektedir. Bu sayede icra takibi başlatılabilinir.
- Nafaka alacaklısının icra takibini başlayabilmesi için gerekli olan bir diğer şart ise nafaka ödemesinin maddi hukuk bakımından devam ediyor olma gerekliliğidir.
- Nafaka ödemesinin başlaması için nafaka yükümlüsüne nafaka ödemesi ile ilgili tebligatın yapılmış olması gerekmektedir. Eline tebligat geçmeyen nafaka yükümlüsü ödemediği nafaka sebebiyle icraya verilemez.
- İcra takibinin yapılabilmesi için son şart ise nafaka yükümlüsünün eline icra tebligatının ulaşmasından sonraki gerekli olan yasal sürenin dolmuş olması gerekliliğidir.
Birikmiş Nafaka Borcu Talep Edilebilir mi?
Nafaka alacaklısı geriye dönük nafaka alacağı için de icra takibi başlatma hakkına sahip olmaktadır. Ancak birikmiş nafakaların süresinin 10 yılı aşmaması gerekmektedir. Yoksulluk nafakasının geriye dönük nafakalarının talep edilebilmesi için nafaka alacaklısı eşin başvurması gerekmektedir. Eğer iştirak nafakası için birikmiş nafaka borcu talep edilecek ise o zaman ortak çocukların reşit olmaması gerekmektedir. 18 yaşını doldurmamış ortak çocukların birikmiş iştirak nafakalarını ise çocukların velayetine sahip olan kişi talep edebilmektedir.
Birikmiş nafaka borçları ile yapılan icra takibinde herhangi bir sonuç elde edilmez ise nafaka alacaklısının icra mahkemesine başvurma hakkı bulunmamaktadır. Ancak nafaka alacağı adi alacak içerisinde yer aldığı için icra yükümlüsünün maaşına dahi haciz konulabilmektedir.
Aylık nafaka alacakları ise kamu alacaklarına benzer olarak ilk sırada ödenmesi gereken borçlar içerisinde yer almaktadır. Bu sebeple de nafaka ödemekle yükümlü olan tarafın mallarına ya da maaşına başka bir sebeple haciz konulsa dahi nafaka sebebiyle konulan haciz öncelikli olacaktır.
Mahkeme kararı sebebiyle nafaka yükümlülüğü altına giren tarafın bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda ilamlı icra yolu ile takip başlatılmaktadır. İcra dairesi daha sonrasında nafaka yükümlüsüne borcunu yerine getirmesi için tebligatta bulunacaktır. Tebligatın nafaka yükümlüsünün eline geçmesinden sonra 7 günlük icra süresi bulunmaktadır. Bu süre içerisinde nafaka borcunu ödemeyen nafaka yükümlüsünün mallarına ya da maaşına haciz konulacaktır. Bu durum emekli maaşları için de geçerli olmaktadır.
Nafaka Alacağında Zaman Aşımı
Nafaka alacağının zaman aşımı 10 yıl olarak belirlenmiştir. Nafaka alacağının zaman aşımı süresi ise nafaka kararının kesinleşmesinden itibaren başlamaktadır. Bu sebeple de 10 yılı aşan ödenmemiş nafakalar için icra takibi başlatılamaz.
Nafaka Alacağının Emekli Maaşından Kesilmesi
Yasalarımızda emekli maaşının haczedilemeyeceğine dair madde bulunmaktadır. Ancak bu maddenin tek bir istisnası bulunur. Bu istisna ise nafaka alacağıdır. Bu sebeple de nafaka yükümlüsünün nafaka borcunu yerine getirmemesi durumunda emekli maaşınaher ay maaşının ¼ oranında haciz uygulanır.
Nafaka Ödememe Suçu Nedir?
Nafaka yükümlüsünün nafaka ödeme borcunu yerine getirmemesi durumunda nafaka alacaklısı tarafından icra takibi başlatılmaktadır. Eğer icra takibi sonucunda da yükümlü borcunu ödemez ise o zaman nafaka alacaklısı 3 aylık tazyik hapsi istemi ile icra mahkemesine başvurabilir.
Nafaka Ödeme Suçu Şartları
Nafaka ödeme suçunun ilk şartı tebligatın nafaka yükümlüsünün avukatına değil yükümlünün kendisine yapılması olmaktadır. Çünkü cezanın şahsiliği söz konusu olmaktadır. Bu ilke sebebiyle de nafaka yükümlüsünün vekiline yapılan tebligatlar herhangi bir cezai sorumluluk oluşturmamaktadır.
İcra cezasına karar verilebilmesi için öncelikle nafaka yükümlüsü hakkında açılan icra takibinin kesinleşmesi gerekmektedir. Aksi halde ceza istemi ile dava açılamaz.
Nafaka alacaklısının ceza istemi ile dava açabilmesi için öncelikle icra takibinde yer alan ödeme emrinin borçlu tarafa iletilmesi gerekmektedir. Ödeme emrinin tebliğ edilmesinden sonra ise 1 aylık bekleme süresi bulunmaktadır. Alacaklı ancak 1 ayın sonunda ceza istemi ile dava açabilir.
Ceza istemi ile davanın açılabilmesi için nafakanın en fazla 3 ay süre ile ödenmemiş olması gerekmektedir. Daha fazla ödenmemiş nafakanın bulunması durumunda ise nafaka suçu ile dava açılamamaktadır.
Nafaka yükümlüsünün yükümlülüğünü yerine getirmemesi sebebiyle açılacak olan davanın görev bakımından yetkili mahkemesi icra ceza mahkemeleri olurken, yer yönünden yetkili mahkemesi ise icra takibinin yapıldığı yerdeki mahkemeler olmaktadır.
Dava açılabilmesi için nafaka alacaklısının şahsen ve dava dilekçesi ile görevli mahkemeye başvurması gerekmektedir.
Ceza davasının açılabilmesi için gerekli olan bir diğer şart ise nafaka ödeme yükümlülüğünün geçici olarak da olsa ortadan kalkmasına sebep olacak herhangi bir hukuksal işlemin var olmaması gerekmektedir. Ceza mahkemeleri tarafından nafaka artırımı ya da indirimi davaları suistimale açık olduğu için bekletici sebep olarak görülmemekle birlikte aile mahkemesi tarafından haklı bir sebep bulunursa cezanın ertelenmesine karar verebilir.
Nafaka Ödememe Suçu Ne Zaman Oluşur?
Nafaka ödememe suçunun oluşması için nafaka alacaklısının icra takibini başlatması ve ödeme emrinin borçlu tarafa tebliğ edilmesinden itibaren 1 ayın geçmesi gerekmektedir. 1 ay beklemesinin sebebi ise nafaka ödemelerinin aylık olarak düzenlenmesidir. bekleme süresinin dolmamasının beklenmeden dava açılması durumunda ise dava talebi mahkeme tarafından reddedilmektedir.
Nafaka ödememe suçu için başvuru yapabilmek için nafaka yükümlüsünün geriye dönük olarak en fazla 3 aylık nafaka borcunun bulunması gerekmektedir. Eğer borçlu tarafın daha uzun süreli bir borcu söz konusu ise icra ceza mahkemesine şikayet edilemez.
Nafaka Ödememe Cezası Nedir?
Nafaka ödemem suçu sebebiyle açılan davanın davacının lehine sonuçlanması durumunda nafaka yükümlüsüne 3 aylık tazyik cezası uygulanmaktadır.
Tazyik cezaları ise seçenek yaptırımlara çevrilemeyen, ön ödeme uygulanmayan, şartlı salıverme hükümlerinden muaf olan ve ertelenmeyen ceza türlerinden birisi olmaktadır. Bu sebeple de tazyik cezasının ertelenmesi ya da paraya çevrilmesi gibi durum söz konusu olamaz. Diğer bir yandan nafaka yükümlüsüne verilen tazyik cezaları adli sicile işlenmektedir.
Nafaka Ödememe Cezası Nasıl Düşer?
Nafaka ödememe davasının düşmesi için nafaka yükümlüsünün dava sürecinde borcunu ödemesi gerekir. Bunun için davalı tarafın ceza kararına itiraz dilekçesinde borcun ödendiğine dair makbuza yer vermesi gerekmektedir. Eğer suçun konusu olan nafakanın ödendiğine kanaat getirilir ise borçluya verilen ceza düşecektir.
Nafaka yükümlüsü nafaka ödemem cezası almasına ve cezaevinde bulunmasına rağmen nafaka borcunu öder ise o zaman tahliye edilecektir.
Diğer bir yandan nafaka yükümlüsünün aylık tazyik hapis cezasını tamamlamasına rağmen nafaka alacaklısına olan nafaka borcu silinmemektedir. Bu sebeple de borç icra dosyasında devam etmektedir.
Nafaka Ödememe Cezası Zamanaşımı
Nafaka ödememe cezasının zamanaşımı kararın kesinleşmesinden itibaren 2 yıl olmaktadır.
Nafaka Ödenmiş İse Nasıl İspat Edilir?
Bazı durumlarda nafaka yükümlüsü yükümlülüğünü yerine getirmesine rağmen bunu ispat edemediği için ödememekle itham edilmektedir. Bu durumlarda nafaka yükümlüsünün nafakayı ödediği ispat etmesi son derece zor olmaktadır. Bu sebeple de nafaka yükümlüsünün ileride herhangi bir sorun yaşamaması açısından nafaka ödemelerini banka yolu ile yapması gerekir. Bu sayede mahkemede banka dekontları ile nafaka ödemesi ispat edilebilir. Bu durumlarla karşılaşılmaması için nafaka yükümlüsünün nafaka ödemesini yaparken açıklama kısmına nafaka ödemesinin ayının ve nafaka ödemesi olduğunu belirtmesi gerekmektedir.
Hukuki Konularda Danışmak İçin Bize Ulaşın
Merak ettiğiniz hukuki durumlarla ilgili bize ulaşabilirsiniz.
