Türk Ceza Kanunu 34. maddesinde düzenlenmiş olan geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma hükmüne göre bir kişinin iradesi dışında ya da geçici bir sebeple alkol ya da uyuşturucu madde aldıktan sonra işlemiş olduğu fiillerden sorumlu tutulamaz. Şahsi cezasızlık hükümlerinin uygulandığı bir maddedir. Ancak burada önemli olan alkol ya da uyuşturucu maddenin kişinin iradesi dışında alınmış olması gerekliliğidir.
Bu sebeple de uyuşturucu madde ya da alkol bağımlılığı cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Ancak uyuşturucu madde bağımlısı olan kişilerde ek olarak akıl hastalığı da bulunuyor ise o zaman doktor raporu ile bunun ispatlanması gerekmektedir. Ancak rapor ile ispatlanmasından sonra cezai sorumluluklarında değişikliğe gidilebilir.
İçindekiler
Geçici Nedenler, Alkol ve Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma Halleri
Türk Ceza Kanunu 34. madde hükümlerinin uygulanabilmesi için kişinin iradesini, hareketlerinin hukuki sonuçlarını ve anlamlarını algılama ve yönlendirme yeteneğinin iradesi dışında alınan uyuşturucu madde ve alkolün etkisinin bulunması gerekmektedir. Örneğin kimyasal üretim yapılan bir fabrikada kişinin zehirli gaza maruz kalmasından dolayı geçici süre ile kişinin irade ve algılama yeteneğinin tamamen yitirmesi durumunda cezai sorumluluğu ortadan kalkmaktadır.
Diğer bir yandan bebeğini emzirirken uyuya kalan annenin bebeğin ölümüne sebep olması durumunda da cezai sorumluluğu bulunmamaktadır. Çünkü uyku halinde hareket yeteneği ortadan kalkmaktadır. Bu sebeple de olaydaki sorumluluğu değerlendirilirken annenin uykuya dalmadan önce ki hareketlerinin önemi bulunmaktadır.
Kişinin asıl amacı alkol ya da uyuşturucu madde almak olmamasına rağmen yanılarak bu maddeleri kullanması ya da bunları kullanması için zorlanmış olması durumunda bu maddelerin etkisi altında gerçekleştirdiği fiillerden dolayı kişiler sorumlu tutulamaz. Ancak burada önemli olan kişinin alkol ya da uyuşturucu madde almasında taksirinin dahi bulunmaması gerekmektedir.
Bunların yanında geçici haller içerisinde kişinin algılama yeteneğini etkileyen sistemik hastalıklar da yer almaktadır. Bunların içerisinde örnek olarak diyabet, gebelik sonrası yaşanan psikozlar ve üremi gibi hastalıklar kişinin algılama yeteneğini ortadan kaldırmaktadır.
Sonuç olarak kişinin suçu işlemeye başladığı süreçte isteyerek alkol ya da uyuşturucu madde alması ya da fiili işlemeden önce bu maddelerin etkisinde olması durumunda kişinin cezai sorumluluğu tam olarak kabul edilmektedir.
Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma Halinde Ne Karar Verilir?
Geçici bir nedenle ya da alkol ve uyuşturucu madde kullanımına bağlı olarak suç işleyen kişilerin kusur yeteneği bulunmamaktadır. Kişilerin kusur yeteneğinin bulunmaması sebebiyle de kişiye cezai işlem uygulanmaz. Ancak bu kişiler hakkında güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
Sık Sorulan Sorular
Bir kişi bilerek alkol kullandıktan sonra suç işlerse ceza sorumluluğu bulunur mu?
Bir kişinin bilerek ve iradesi ile alkol kullanmasından sonra davranışlarını kontrol etme yetisini kaybeder ve bu sebeple suç işler ise işlediği suçtan tam sorumlu olur.
Bir kişi bilerek uyuşturucu madde kullanırsa ceza sorumluluğu bulunur mu?
Bir kişinin uyuşturucu madde bağımlısı olması ya da bilerek ve kendi iradesi ile uyuşturucu madde kullandıktan sonra suç işlenmesi durumunda cezai sorumluluğu tam olarak değerlendirilir.
Uyuşturucu madde etkisinde suç işleyen kişinin bağımlı olup olmadığı ya da akıl hastalığının bulunup bulunmadığı araştırılır mı?
Bir kişinin uyuşturucu madde etkisinde iken suç işlemesi durumunda bağımlılığı ya da akıl hastalığının bulunup bulunmadığına dair rapor mahkeme tarafından istenmez.
Bir kişinin uyuşturucu bağımlılığı ve akıl hastalığı etkisi altında suç işlemesi durumunda cezasında indirime gidilir mi?
Failin hem uyuşturucu bağımlısı hem de akıl hastalığının bulunması durumunda bu halini mahkemeye bildirmesi gerekmektedir. gerekli raporda failin belirttiği durum doğrulanır ve bu sebepler ile suç işlediği ispatlanır ise Türk Ceza Kanunu’nun 32. ve 34. maddelerine göre cezalandırılır.
Ceza hukukunda geçici neden nedir?
Ceza ehliyetini tam etkileyen durumlardan birisi olan geçici bir neden ya da irade dışında alınan uyuşturucu madde ya da alkol etkisi altında suç işlenmesi durumunda ceza uygulanmaz. Ancak güvenlik tedbirleri uygulanır.
İradi sarhoşluk nedir?
Sarhoş edici maddelerin kişinin iradesi ile alması ve bu maddelerden etkilenmesi durumuna iradi sarhoşluk denmektedir.
Alkol cezayı hafifletir mi?
Sadece kendi iradesi ile alınmayan alkolün cezayı etkilemesi söz konusu olmaktadır.
Hukuki Konularda Danışmak İçin Bize Ulaşın
Merak ettiğiniz hukuki durumlarla ilgili bize ulaşabilirsiniz.
